ការគ្រប់គ្រងកំហឹង

៤ជំហានសម្រាប់គ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ខឹង

ជំហានទី ១ តាមដាន និង កំណត់ឈ្មោះអារម្មណ៍

·      ក្រៅពីពេលគេងលក់ សូមព្យាយាមតាមដានអារម្មណ៍របស់ខ្លួន ដោយសួរសំណួរខ្លួនឯងថា៖ តើពេលនេះខ្ញុំ​មាន​អារម្មណ៍ដូចម្តេច? ត្រូវសួរខ្លួនឯងឲ្យបានកាន់តែញឹកញាប់ កាន់តែល្អ ពីព្រោះវិធី នេះគឺជួយឲ្យយើងមានសតិរឮក។

·      ជាធម្មតា អារម្មណ៍មានពីរប្រភេទគឺ អារម្មណ៍សោមនស្ស (ល្អ ឬវិជ្ជមាន) និងអារម្មណ៍ទោមនស្ស (មិនល្អ ឬអវិជ្ជមាន)។ អារម្មណ៍ល្អមានដូចជា៖ សប្បាយចិត្ត រំភើប ពេញចិត្ត ត្រេកអរ មានសង្ឃឹម ...។ អារម្មណ៍ល្អ​គឺជាប្រភពថាមពលផ្លូវចិត្ត ពោលគឺពេលមានអារម្មណ៍ល្អ គឺក្នុងខ្លួនមានថាមពលកើនឡើង។ អារម្មណ៍មិនល្អ​មានដូចជា៖ ខឹង ព្រួយចិត្ត ឬគិតច្រើន ខកចិត្ត តូចចិត្ត ឈឺចាប់ អស់សង្ឃឹម តែលតោល...។ អារម្មណ៍មិនល្អគឺធ្វើឲ្យថាមពលក្នុងខ្លួនថយចុះយ៉ាងគំហុក។

·      សូមឲ្យច្បាស់ខ្លួនឯងថា តើអារម្មណ៍នោះឈ្មោះអ្វី?

ជំហានទី ២  ទទួលស្គាល់អារម្មណ៍

·      នៅពេលកំណត់អារម្មណ៍បានក្នុងជំហានទី១រួចហើយ ត្រូវទទួលស្គាល់អារម្មណ៍នោះ ដោយនិយាយ​ក្នុងចិត្តថា៖ ពេលនេះខ្ញុំមានអារម្មណ៍... ដោយសារ... (ហេតុការណ៍ដែលធ្វើឲ្យមានអារម្មណ៍បែបនោះ)។

·      ពាក្យខ្មែរ “ផ្លូវចិត្ត” “ផ្លូវអាកាស”... គឺមានន័យល្អណាស់។ យន្តហោះកាលណាបើកបរខុសផ្លូវ គឺ មានបញ្ហា ឯផ្លូវចិត្តមនុស្សវិញក៏ស្រដៀងគ្នាដែរ កាលណាចិត្តហោះហើរខុសផ្លូវ គឺមានបញ្ហា មានន័យថា ការផ្ចង់អារម្មណ៍​របស់ខ្លួនលែងបានល្អ។

·      នៅពេលអារម្មណ៍មិនល្អកើតមានឡើង ចិត្តឬអារម្មណ៍តែងហោះហើរចេញពីខ្លួន ពនេចរឥតទិសតំបន់ វិលវល់។ សារប្រយោជន៍នៃការទទួលស្គាល់អារម្មណ៍ គឺជួយទាញចិត្តឲ្យមកនៅជាមួយនឹងកាយវិញ។ កាលណាចិត្តនិងកាយ​នៅជាមួយគ្នា នោះទើបខ្លួនយើងរឹងមាំបាន។

·      ការទទួលស្គាល់អារម្មណ៍ គឺជួយបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ថាមពលផ្លូវចិត្តដែលឥតប្រយោជន៍ ហើយចាប់ផ្តើមស្តារ​ថាមពលផ្លូវចិត្តឡើងវិញ។

                                                             

ជំហានទី ៣ សម្រួលអារម្មណ៍ឬធ្វើឲ្យស្ងប់ចិត្តដោយប្រើប្រាស់លំហាត់ដកដង្ហើម

·      ការទទួលស្គាល់អារម្មណ៍ មានន័យថា យើងបានទាញបង្វែរចិត្តឲ្យមកនៅជាមួយកាយវិញ។ តែចិត្តគឺងាយពនេចរ​ឬហោះហើរចេញទៅវិញ។

·      បែបនេះ លំហាត់ដកដង្ហើមគឺអាចជួយទាញបង្វែរចិត្តឲ្យនៅជាមួយនឹងកាយបានរយៈពេលវែង។ នៅពេលចិត្តនិងកាយ​នៅជាមួយគ្នា គឺមានន័យថា យើងមានការផ្ចង់អារម្មណ៍បានល្អ ដែលជាកត្តាសំខាន់ធ្វើឲ្យមានការចងចាំបានល្អ។

·      បន្ទាប់ពីទទួលស្គាល់អារម្មណ៍រួចហើយ ត្រូវអនុវត្តលំហាត់ដកដង្ហើមភ្លាម (ប្រសិនបើមានពេលវេលាខ្លី អាច​អនុវត្តពី៣-៥នាទី តែបើមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ អាចអនុវត្តពី១០-១៥នាទី)។ ការអនុវត្តលំហាត់ដកដង្ហើម គឺអាចធ្វើបានក្នុងឥរិយាបថដេក ឈរ អង្គុយ(អាចលើកៅអី ឬផ្ទាល់ដី)បែបសមាធិ។

·      របៀបអនុវត្តលំហាត់ដកដង្ហើម គឺពេលដកដង្ហើមចូល ផ្ទៃពោះបានប៉ោងឡើង និងពេលដកដង្ហើម ចេញផ្ទៃពោះ​បានផុតចុះ ពេលដកដង្ហើមគឺមិនត្រូវបញ្ចេញសូរសម្លេងនោះទេ។ ពេលដកដង្ហើមចូល សូមផ្ចង់អារម្មណ៍លើខ្យល់ដង្ហើមចូល។ ពេលដកដង្ហើមចេញ សូមផ្ចង់អារម្មណ៍លើខ្យល់ដង្ហើមចេញ។ សូមដកដង្ហើមចូលនិងចេញតាមសម្រួលឲ្យបានវែងៗ។

ជំហានទី ៤ គិតនិងធ្វើសកម្មភាពដែលខ្លួនចូលចិត្តភ្លាម

·      បន្ទាប់ពីអនុវត្តលំហាត់ដកដង្ហើមរួច ចិត្តឬអារម្មណ៍រាងស្ងប់ សូមគិតនិងធ្វើសកម្មភាពអ្វីដែលខ្លួន ចូលចិត្តភ្លាម។

·      អារម្មណ៍ ការគិត និងអាកប្បកិរិយា គឺជាធាតុសំខាន់នៃចិត្ត។ ធាតុទាំងបីនេះគឺមានទទួលរងអន្តរ អំពើលើគ្នាទៅវិញទៅមក។ កាលណាអារម្មណ៍ផ្លាស់ប្តូរ ការគិតក៏ផ្លាស់ប្តូរ ឯអាកប្បកិរិយាក៏ផ្លាស់ ប្តូរ មានន័យថា មួយណាផ្លាស់ប្តូរ គឺផ្លាស់ប្តូរទាំងអស់។

·      ឧបមាថា ពេលខ្លួនយើងមានអារម្មណ៍មិនល្អដោយពេលនោះគឺយើងអង្គុយលើកៅអី សូមក្រោកដើរចេញ។ ធ្វើបែបនេះមានន័យថា ខ្លួនយើងផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយាហើយ។ បន្ទាប់មក អារម្មណ៍និងការគិតក៏ ផ្លាស់ប្តូរផងដែរ។

នៅពេលអារម្មណ៍ផ្លាស់ប្តូរ សូមបន្តកត់សំគាល់ ថាតើអារម្មណ៍ថ្មីនោះជាអារម្មណ៍ល្អ ឬមិនល្អ។ បើ ជាអារម្មណ៍ល្អ គឺខ្លួនយើងចាប់ផ្តើមស្តារថាមពលផ្លូវចិត្តឡើងវិញហើយ។